Your Cart

Kleuters zijn misschien wel de beste filosofen die er zijn

Kunnen kleuters filosoferen?Er zijn voor- en tegenstanders van filosoferen met kleuters. Bezwaren zijn bijvoorbeeld dat kleuters niet logisch kunnen denken, dat ze teveel fantaseren en dat ze niet in staat zijn tot abstract denken. Ik denk juist dat kleuters de beste filosofen zijn omdat ze nog niet vast zitten in kennis.

Natuurlijk heb je met kinderen van deze leeftijd andere gesprekken dan met kinderen van twaalf maar als je goed luistert zit er in het denken van kleuters toch meer logica en diepgang in een gesprek dan op het eerste gezicht het geval lijkt te zijn. Misschien is het wel meer een kwestie van bereid zijn de uitspraken serieus te nemen.

Om tot een filosofisch gesprek met kleuters te komen is het belangrijk om dicht bij de eigen leefwereld te blijven en heel concreet te beginnen.

Wat is een baas?

Neem bijvoorbeeld een onderzoek over het begrip ‘baas’. Elke week neemt Berrie Beer een nieuwe vriend mee. Deze week had hij Baas Bas leren kennen. Baas Bas heeft een kroon op en is dus de baas van Berrie Beer, vindt Baas Bas. Maar Berrie Beer vraagt zich af of dat zo simpel werkt. De kleuters denken met hem mee. Wie is wanneer de baas? Ze dachten na over badmeesters, politiemannen, commissarissen, winkeljuffrouwen, vaders, moeders, juffen, meesters, vriendjes, piloten, stewardessen en koningen.

Vanuit deze concrete beroepen kunnen de kinderen vervolgens een stap maken naar een abstractere benadering van het baas zijn. Dit doen ze door na te denken over vragen wat een baas moet doen en wat hij moet kunnen. Maar ook wie er de baas is over de zee, of de lucht of je gedachten en wensen. Door dit soort vragen komt er veel moois voorbij. Neem onderstaande uitspraken en zie wat voor een inzichten en waarden daar achter kunnen zitten.

Enkele uitspraken

“Je hersenen zijn de baas over je hoofd, die zeggen wat je denkt.” (de vrije wil bestaat niet)

“Ik ben wel de baas want ik mag zelf weten of ik iets niet lust en of ik iets wil proeven.” (iedereen is de baas over zichzelf)

“Er zijn wel regels nodig, anders kijk je bijvoorbeeld niet uit en dan kom je onder een auto.” (bazen zijn nodig voor onze veiligheid)

“Zonder bazen zouden we in grotten wonen omdat de baas dan niet bepaald of er huizen worden gebouwd.” (iemand moet het voortouw nemen anders gebeurt er niets)

“Een baas mag zelf weten wat hij doet, net als de koningin maar ze moet wel altijd deftig zijn.” (het lijkt leuk om de baas te zijn maar er zit ook een keerzijde aan)

“Vrienden moeten niet de baas spelen want dan krijgen ze ruzie en dat is niet leuk.” (gelijkwaardigheid is belangrijk in een vriendschap)

Ook filosoferen met kleuters over bazen?

In de set Praatplaatjes zitten ook veel plaatjes met beroepen die je bij dit gesprek kunt gebruiken. Stel dan vragen als: Wie is de baas van wie? Wie moet naar wie luisteren? Maar ook: Moet je altijd doen wat een baas zegt? Ben je zelf wel eens de baas? Is het leuk als je vriendje de baas is? Wie is de baas van de lucht/het bos/de straat/etc.? Kunnen we zonder bazen?

Wil je meer lezen over het denken van kleuters?

Er staat op Filosovaardig een special over filosoferen met kleuters.
Of lees het artikel ‘Kleine kinderen kunnen wel al abstract denken – Piaget had ongelijk!

Filosofie wordt kinderspel met deze materialen

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

De waardering van www.filosovaardig.nl/webshop-kinderfilosofie/ bij WebwinkelKeur Reviews is 9.5/10 gebaseerd op 521 reviews.